Giá nhà gấp 25 lần thu nhập của người dân

Chị NTC ở trọ tại quận Phú Nhuận, Tp.HCM cho biết, vợ chồng mới cưới nhau được mấy tháng nay. Dù cả hai anh chị đều là viên chức, nhưng với mức thu nhập như hiện nay chị chưa dám mơ tới việc mua nhà ở hay căn hộ.

Chi tiêu không đủ, lấy tiền đâu mua nhà?

Chị C. tính toán, hiện mức lương của chị khoảng 5 triệu đồng/tháng cộng với 9 triệu đồng lương của chồng thì tổng mức lương của hai người là 14 triệu đồng/tháng.

Trong đó, mỗi tháng anh chị phải chi phí cho tiền thuê phòng trọ (gồm cả tiền điện, nước) 2,5 triệu đồng; tiền ăn khoảng 5 triệu đồng; chi tiêu cá nhân 1,5 triệu đồng. Đấy là chưa kể hàng loạt khoản chi phí khác như đám cưới, thôi nôi, sinh nhật,…

Chị C. chia sẻ, tính ra tổng số tiền chi thường xuyên hằng tháng trên 10 triệu đồng. Mỗi tháng cố gắng tằn tiện dư được khoảng 4 triệu đồng, như vậy một năm tiết kiệm được 48 triệu đồng. Tiền thưởng cũng chỉ đủ chi tiêu lễ, tết, về quê.

Cũng theo chị C., với giá căn hộ của các dự án nhà ở xã hội khoảng 1 tỷ đồng/căn thì 2 vợ chồng phải tiết kiệm liên tục 20 năm may ra mới mua được nhà. Nhưng có điều trên thực tế khó mà tiết kiệm liên tục bởi khi có con cái thì chi phí nhiều hơn nên hơn 20 năm sau chưa chắc đã tích lũy đủ tiền mua nhà.

Không riêng gì gia đình chị C., trên thực tế còn rất nhiều người Việt với mức thu nhập như hiện nay rất khó mua được nhà ở nếu không có sự hỗ trợ từ người thân, họ hàng hay vay tiền ngân hàng.

Đơn cử, anh T.M.Cường, ở Hóc Môn, Tp.HCM cho biết, vợ chồng anh có hai con. Vợ anh làm công chức lương 6 triệu đồng/tháng, cò anh làm kỹ thuật ngành may thu nhập 10 triệu đồng/tháng.

Anh Cường tâm sự, gia đình anh rất muốn dành dụm tiền để mua một căn nhà nhỏ, tuy nhiên với thu nhập khoảng 16 triệu đồng mỗi tháng của cả hai vợ chồng thì chỉ đủ chi tiêu, thậm chí có những tháng không đủ thì lấy tiền đâu mà mua nhà.

TS Phạm Thái Sơn, Phó Chủ nhiệm đề án Phát triển thị trường bất động sản (BĐS) Tp.HCM giai đoạn 2016-2020 nhận định, giá nhà ở hiện không phù hợp với khả năng chi trả của người dân. Bởi với mức thu nhập của một hộ gia đình tiêu biểu, muốn mua được một căn hộ bình dân cũng phải tiết kiệm liên tục 17 năm.

Hiện nay, giá nhà, đất tại Việt Nam còn quá cao so với mức thu nhập của đại bộ phận người dân. Ảnh: Quang Huy

Theo TS Sơn, hộ gia đình tiêu biểu ở đô thị Việt Nam thu nhập hằng tháng khoảng 650 USD, trong đó chi tiêu hằng tháng 400 USD và tiết kiệm được 250 USD  để mua nhà, hằng năm tiết kiệm được 3.000 USD.

Trong khi một căn hộ hạng bình dân (1-2 phòng ngủ, diện tích 70m2) có giá khoảng 49 nghìn USD, có nghĩa phải tiết kiệm liên tục 16-17 năm mới đủ chi trả.

Giá nhà gấp cao 25 lần thu nhập

Tp.HCM có sức ép lớn về nhu cầu nhà ở hiện tại và trong những năm tới khi số dân tăng lên. Nhưng nghịch lý là nhiều sản phẩm nhà ở vẫn không tiêu thụ hết. Sở Xây dựng cho hay, tính riêng năm 2013, trong số 70 nghìn nhà ở từ dự án đã hoàn thành thì vẫn còn 13 nghìn căn bị tồn không thể bán được.

Trước thực trạng đó, TS Sơn lý giải, giá nhà tại Việt Nam rất cao. Giá một căn nhà điển hình có thể gấp 15-25 lần thu nhập bình quân của một người lao động điển hình hoặc một hộ gia đình tiêu biểu.

Theo đánh giá của Giám đốc Sở Xây dựng Tp.HCM Trần Trọng Tuấn, thị trường BĐS Tp.HCM đang có dấu hiệu dư thừa nguồn cung nhà ở cao cấp, nhưng lại thiếu nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở giá trung bình.

Trong khi nhu cầu nhà ở xã hội lại, nhà ở giá bán trung bình, có quy mô nhỏ đang rất lớn, vì nó phục vụ nhu cầu cho phần đông dân cư, hơn nữa phù hợp với khả năng tài chính của nhiều người.

600 ngày mới khởi công được dự án

Ông Tuấn cho rằng, một trong những nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của thị trường BĐS hiện nay chính là hệ thống pháp lý thiếu tính đồng bộ, tới mức chồng chéo.

Theo nhiều chủ dự án, thời gian thực hiện các thủ tục liên quan đến dự án kéo dài do phức tạp. Ví dụ, trước khi có thể khởi công công trình phải trải qua 8 giai đoạn từ tiến hành đăng ký thủ tục đầu tư, tiếp nhận thông tin quy hoạch, thủ tục công nhận, chấp thuận đầu tư, giao hoặc cho thuê đất…

Với quy trình phức tạp đó, từ khi bắt đầu một dự án đến khi khởi công phải qua hàng loạt thủ tục và kéo dài trong 605 ngày với dự án trên 100 ha và 464 ngày làm việc đối với dự án dưới 20 ha.

Ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty Lê Thành dẫn chứng, với dự án nhà ở xã hội, riêng giai đoạn chấp thuận chủ trương, các doanh nghiệp mất 1 năm. Thêm các khâu khác mất 1 năm nữa. Tóm lại, nhanh nhất 24 tháng mới có thể khởi công dự án. Điều đó khiến doanh nghiệp tốn nhiều thời gian, nhiều loại chi phí và cả cơ hội. Đây cũng chính là lý do giải thích vì sao giá nhà bị đội lên cao.

Đương nhiên để bù đắp vào những khoản trên, các chủ dự án sẽ tính vào giá thành và sẽ đẩy giá bán nhà lên, cuối cùng người mua nhà phải gánh chịu. Chỉ khi nào giảm được những chi phí bất hợp lý kiểu như trên thì mới hy vọng giá nhà, đất giảm xuống và người mua cũng “dễ thở” hơn.